Kostprijs berekenen: tips en methodes

Wat is de juiste prijs voor mijn product of dienst? Het is een van de belangrijkste vragen die een startende ondernemer zich moet stellen. Hoe kun je de juiste kostprijs berekenen?

  1. Wat is de kostprijs?

De kostprijs bestaat uit het totale kostenplaatje dat jij moet maken voor het maken of leveren van een product of dienst. Als je in jouw bedrijf meerdere producten of diensten gaat aanbieden, zul je dus per product of dienst moeten kijken welke berekening je hierop wilt loslaten.

Tip: Maak eerst een concrete berekening. Zo onderschat je je vaste en variabele onkosten niet.

De kostprijs berekenen verkleint de kans op het onderschatten van de vaste en variabele onkosten. De juiste vraagprijs ligt uiteraard hoger dan je totale kosten, je wilt namelijk wel winst maken. Hoeveel je kunt vragen verschilt per onderneming.

Meer geld verdienen

Wil je nog meer verdienen, maar loop je vast met je huidige verdienmodel? Probeer dan een ander verdienmodel ernaast met de verdienmodel Challenge! Zo kun je bijvoorbeeld aan de slag met een abonnementsmodel of freemium model.

  1. Kostprijs berekenen

Er zijn uiteenlopende manieren om de juiste kostprijs te bepalen. Een goed uitgangspunt is om voor een bepaalde periode jouw toekomstige inkoopbeleid onder de loep te nemen. Dat kan bijvoorbeeld per maand, kwartaal of jaar.

Als je bijvoorbeeld een houtbewerkingsbedrijf runt, moet je achterhalen hoeveel je per houtsoort of bijbehorende materialen wilt gaan afnemen. Deze bevindingen verwerk je dan in je zakelijke administratie.

Stap 1: Variabele kosten berekenen

Vervolgens is het zaak om voor ieder product de variabele kosten te berekenen. Dit zijn alle bedragen die beïnvloedbaar zijn door af- of toenames in de productieomvang. Denk hierbij aan de:

  • Inkoopprijs
  • Verzendkosten
  • Transportkosten
  • (Eventuele) importkosten

Werk je met meerdere producten of diensten tegelijk? Dan kun je het beste een geschatte verdeling maken van de kosten.

Stap 2: Vaste lasten berekenen

De volgende stap is het berekenen van de vaste lasten, waarbij je onder meer rekening moet houden met kosten voor bijvoorbeeld je:

Het berekenen van je vaste lasten kan makkelijker lijken dan het is, omdat je deze kosten vaak moet verdelen over de uiteenlopende producten die je in jouw zaak aanbiedt.

Vaste lasten verdelen: hoe werkt dat?

Ga je de kostprijs berekenen? Dan is het belangrijk om te weten hoe je de vaste lasten verdeelt. Hieronder vind je twee effectieve methoden om dit te doen:

  1. Integrale kostenberekening. De integrale kostenberekening is voor starters een goede manier om inzicht te krijgen in de vaste lasten, omdat hun bedrijf vaak nog niet zo groot is.Je telt dan alle vaste lasten bij elkaar op en verdeelt deze vervolgens over alle producten of diensten die je aanbiedt.
  2. ABC-methode. De ABC-methode (voluit Activity Based Costing) is iets omvangrijker. In dat geval bereken je de vaste lasten terug op de verschillende afdelingen binnen het bedrijf.Daarna bepaal je per afdeling voor hoeveel procent ‘gebruik wordt gemaakt’ van een product of dienst: evenredig daaraan verdeel je vervolgens de vaste lasten.

Stap 3: Kostprijs berekenen: wat is de juiste methode?

Als je eenmaal hebt uitgezocht wat je zakelijke kosten zijn, ga je per product of dienst de kostprijs berekenen. Dit stappenplan (waarbij wij als periode het kwartaal aanhouden) helpt je hierbij op weg:

  1. Tel alle variabele kosten bij elkaar op die je per kwartaal maakt
  2. Bereken de vaste lasten die je voor het product maakt over het kwartaal. Dit kan dus zowel via een integrale kostenberekening als de ABC-methode (zie uitklapper hierboven)
  3. Tel deze kosten bij elkaar op en je houdt de inkoopwaarde over
  4. Bereken vervolgens hoeveel producten je over het kwartaal gaat inkopen
  5. Deel de inkoopwaarde (3) door het aantal producten/diensten (4). Nu weet je wat idealiter de kostprijs van jouw product of dienst moet zijn

Stap 4: Winstpercentage berekenen

Gefeliciteerd, nu kun je zelf de kostprijs berekenen! Dit is het minimale bedrag dat je zult moeten vragen om geen verlies te lijden. Maar het liefst wil je met jouw bedrijf ook winst maken.

Winstmarge berekenen

Voordat je een redelijk winstpercentage kunt gaan vaststellen, moet je eerst per product of dienst een zekere marge berekenen. Bij het bepalen van deze marge moet je in ieder geval de volgende punten meenemen:

  • Vraag en aanbod: zoek uit hoeveel vraag er is naar jouw producten en diensten. Ben jij een van de weinige aanbieders in jouw regio? Dan kun je best wat meer marge op de prijs zetten
  • Of beweeg jij je in een niche en zijn er weinig vergelijkbare producten of diensten op de markt verkrijgbaar? Dan begeef je je in een dermate specialistisch segment dat ook dit een duurdere kostprijs rechtvaardigt, maar overdrijf het niet
  • Exclusiviteit: in het verlengde hiervan moet je ook kijken naar de exclusiviteit van jouw product of dienst. Hoe unieker het product of dienst, des te hoger de marge zal zijn die je erover kunt berekenen
  • Kwaliteit: goedkoop is (vaak) duurkoop. Dat beseffen klanten en opdrachtgevers tot op zekere hoogte ook. Daarom kun je als ondernemer voor goede en duurzame producten of diensten best een hogere prijs rekenen
  • Concurrentie: jezelf uit de markt prijzen is iets wat je – zeker als starter – zoveel mogelijk wilt vermijden. Kijk daarom goed naar de vraagprijs van concurrenten en wijk hier bij jouw eigen prijsbepaling niet te veel vanaf

Stap 5: Kostprijs berekenen: wat zijn de valkuilen?

Een oude bekende op het gebied van startersvalkuilen is dat je de kostprijs te laag inschat om zo concurrenten te slim af te zijn. De kans dat er meteen mensen op deze ‘koopjes’ afkomen is inderdaad groot.

Zulke lage prijzen zijn op de lange termijn vaak onhoudbaar. Hoe reageren jouw klanten als jij straks in één keer jouw prijzen omhoog gooit?

Prijsstrategie

Probeer dus liever wat verder vooruit te kijken: het hoeft geen slecht idee te zijn om voor een scherpe prijsstrategie te kiezen. Laat hierop wel eerst een concrete kostenschatting los, zodat je later niet alsnog voor vervelende verrassingen komt te staan.

Dit doe je door goed te blijven kijken naar de balans tussen de kosten en potentiële opbrengsten op het gebied van materialen en grondstoffen, lonen, huisvesting, afschrijvingen, rente en manuren.

Tip: Bij de uiteindelijke verkoopprijs moet je ook de btw berekenen. Kijk vast op wat voor bedrag je dan kunt uitkomen met de btw-calculator.

Wat ook geregeld voorkomt, is dat ondernemers zich teveel voegen naar het branchegemiddelde zonder de zekerheid dat ze met die tarieven financieel goed uitkomen.

Jaarlijkse prijsindexatie

Geld wordt jaarlijks minder waard door inflatie. Supermarkten spelen hier handig op in door hun prijzen te verhogen. Zo behouden de producten hun waarde.

Jij als starter kunt hier ook op inspelen door je prijzen jaarlijks te corrigeren voor inflatie. Het is vaak makkelijker om een prijsverhoging te verkopen aan een nieuwe klant dan aan een vaste klant.

Tip: Wil je toch een vaste klant overtuigen? Vervang je oude prijs door twee nieuwe pakketprijzen.

Zorg dat de een goedkoper is maar de klant minder krijgt dan nu. Maak de andere duurder en waardevoller. Grote kans dat de klant voor je duurdere pakket gaat.

 

Bron: Ik ga starten

Terug naar het overzicht