Een bedrijfsovername in 6 stappen
Wil jij een bedrijf overnemen als starter? Je moet er wel voor investeren, maar je krijgt per direct allerlei voordelen. Denk aan naamsbekendheid en een klantenbestand. In dit artikel leggen we uit welke zaken je moet regelen als je een bestaand bedrijf gaat overnemen.
Starters die een bedrijf overnemen hebben gemiddeld meer kans op succes dan ondernemers die zelf een bedrijf starten. Waarom? Dat ligt voor de hand:
- Je kunt gebruik maken van het klantenbestand
- Je profiteert van de naamsbekendheid
- Je weet vanaf het begin wat de kosten zijn
- Je haalt direct inkomsten uit de onderneming
Je kunt de winstgevendheid van de onderneming dus behoorlijk goed inschatten. De drempel om een bedrijf over te nemen is alleen een stuk hoger dan een bedrijf starten: je hebt bijna altijd externe financiering nodig.
Bedrijf overnemen
Of je nu een nieuw bedrijf start of een bestaand bedrijf overneemt, het succes valt of staat grotendeels met de voorbereiding. Als je een bedrijf wilt kopen, begin je met het oriënteren op ondernemingen die in aanmerking komen voor een overname. Kijk goed naar de kansen en gevaren in de markt.
Daarnaast moet je eerst ook goed in de spiegel kijken. Wees eerlijk naar jezelf. Wellicht werk je al jaren in loondienst en is het je grote droom om een bedrijf te beginnen. Maar ondernemen is een vak apart.
Kan ik ondernemer worden?
Een succesvolle manager is niet automatisch ook een succesvolle ondernemer. Als bedrijfseigenaar ben je straks voor alles verantwoordelijk: personeelszaken, maar ook inkoop, verkoop en relatiebeheer.
Je moet goed knopen kunnen doorhakken over bijvoorbeeld productinnovaties of mensen ontslaan bij bezuinigingen.
Tip: volg het stappenplan voor bedrijfsovernamevan de Rabobank.
Vormen van bedrijfsovername
Familiebedrijf
Als je het bedrijf van je ouders of een andere familielid wilt overnemen, is het lastig om privé en zakelijk gescheiden te houden. Leg daarom alle afspraken, ook al zijn het onderhandelingen binnen een hechte familie, vast in een juridisch contract.
Het laatste wat je wilt is ruzie over eerder gemaakte (informele) toezeggingen. Jullie zullen niet de eerste familie zijn die uit elkaar valt over financieel gedoe.
Daarnaast bestaat het gevaar dat je denkt het bedrijf al door en door te kennen. Je werkt wellicht al jaren bij je oom in de zaak, maar dat wil niet zeggen dat je ook echt van álle (financiële) ins and outs op de hoogte bent. Beoordeel het bedrijf zoals je dat bij andere organisaties ook zou doen: objectief.
Management Buy Out
Bij een management buy-out (mbo) wordt een bedrijf overgenomen door iemand die al in de onderneming werkt. Je bent bijvoorbeeld erg ambitieus, maar ziet geen groeimogelijkheden meer.
Of je denkt het gewoon beter te kunnen dan jouw werkgever. In principe is dit dan een uitgelezen kans om eigenaar te worden van een bedrijf dat je al enigszins kent.
Schakel altijd een externe adviseur in om te voorkomen dat het persoonelijk wordt. Deze is niet bevooroordeeld en kan scherp onderhandelen. Natuurlijk gun je je baas een goede deal, maar het is belangrijk dat je er zelf financieel ook goed uitkomt.
Management Buy In
Als je een bedrijf wilt kopen dat je nog niet goed kent, hebben we het over een management buy-in (mbi). In een zo’n situatie stoppen de huidige bedrijfseigenaren vaak op pensioengerechtigde leeftijd en is er geen sprake van een directe opvolger.
Deze ondernemingen worden nogal eens te koop aangeboden tegen een aantrekkelijke prijs. De eigenaren willen tenslotte snel met pensioen. Dat zijn mooie kansen voor startende ondernemers, zeker nu de vergrijzing toeneemt en er een grote groep werkenden (binnenkort) met pensioen gaat.
Denk aan een jonge tandarts die de praktijk van een oudere tandarts kan overnemen, inclusief inventaris én klanten.
Informatie verzamelen bedrijfsovername
Als je een bedrijf hebt geselecteerd om over te nemen is het tijd voor de voorbereiding op het kennismakingsgesprek. Je oriënteert je eerst door informatie te verzamelen. Bestudeer in elk geval:
- De website
- Social media
- Publicaties
- Branche-informatie
- Cijfers over de omzet, verkoop en de producten.
Gesprek met de oude eigenaar
Vervolgens ga je goed beslagen ten ijs bij de huidige eigenaar op bezoek om de vervolgvragen te stellen. Je wilt een beeld van de eigenaar krijgen en ook hij zal de nodige vragen hebben. Hij gaat tenslotte zijn ‘kindje’ verkopen.
Houd er dan ook rekening mee dat de eigenaar op sommige vragen emotioneel kan reageren. Vertel daarom bijvoorbeeld niet wat voor wilde plannen je allemaal hebt en wat je allemaal beter gaat doen.
Je kunt best enige kanttekeningen hebben, maar geef de huidige eigenaar geen slecht gevoel over zijn gevoerde beleid.
Ondernemingsplan schrijven bedrijfsovername
Om de winstgevendheid van het over te nemen bedrijf nog beter in te kunnen schatten is het cruciaal om een ondernemingsplan op te stellen. Dit plan geeft meer inzicht in de haalbaarheid en het bedrijfsperspectief op de lange termijn.
Voor banken of andere investeerders is een bedrijfsplan een doorslaggevende factor bij het verstrekken van financieringen – zeker bij een grote investering als het overnemen van een (familie)bedrijf.
Doel ondernemingsplan
Een bedrijfsplan is een leidraad om jezelf, de markt en het bedrijf goed in kaart te brengen. Vergeet vooral niet om ook jouw persoonlijke kwaliteiten te omschrijven, maar ga ook in op de zwakke kanten.
Doe een SWOT-analyse op zowel zakelijk als persoonlijk vlak, het legt alle knelpunten bloot en zorgt ervoor dat je zo goed mogelijk voorbereid het avontuur aangaat.
Juridische zaken bij bedrijf overnemen
Voordat je stappen gaat ondernemen om de overname daadwerkelijk te realiseren, moet je de desbetreffende onderneming eerst volledig laten doorlichten. Dit is het zogenoemde due diligence onderzoek, ook wel bekend als het boekenonderzoek.
Dit uitgebreide onderzoek doe je niet zelf, dat laat je uitvoeren door een accountant of bedrijfsjurist. Die kijkt niet alleen naar de actuele financiële situatie, maar onderzoekt het gehele plaatje. Denk aan:
- De jaarrekeningen
- Bedrijfscultuur
- Bestaande klantenkring
- Toeleveranciers
- De verkoopmotieven van de huidige eigenaar
- Het personeelsbestand
- De staat van de bedrijfsmiddelen.
Laatste controle voor overname
Wanneer uit dit onderzoek onvoorziene zaken naar voren komen, mag je naar aanleiding van de onderzoeksresultaten wijzigingen aanbrengen in de eerder opgestelde intentieverklaring.
Een due diligence-onderzoek is daarom een goede manier om laatste twijfels weg te nemen en geeft een bepaalde garantie dat je een gezond bedrijf overneemt.
Financiering
Het overnemen van een bedrijf vraagt doorgaans om een forse investering. Naast de kosten voor de overname betaal je in sommige gevallen (zoals bij de overname van een huisartsenpraktijk) namelijk ook nog goodwill.
- Goed voorbereid een financiering aanvragen. Kijk hier wat de Rabobank jou kan bieden.
Het vinden van goede financiering kan voor starters echter nog steeds lastig zijn, zeker als het om wat grotere kredieten gaat. Toch is er een aantal alternatieve financieringen voor startende ondernemers, waaronder crowdfunding en Qredits.
Bron: ikgastarten.nl